НУҚТАИ ҲАШТУМ
Яке аз ҳикматҳои зиёди моҳи Шарифи Рамазон аз нигоҳи ҳаёти шахсии инсон инаст ки:
Барои инсон аз ҳама муҳимтарин як навъи дорӯ – ин худдории моддию маънавӣ, парҳез мебошад. Аз нуқтаи назари тиб; нафси инсон бо хурдану нӯшидани кайф бахшидан ба саломатии моддии худ зарар мерасонад, инчунин байни ғизоҳои ҳалол ва ҳаром фарқ нагузошта, чизе ки зери даст афтад ғасб карда, одатан вай ҳаёти рӯҳонии худро заҳролуд месозад. Ҳам ба ин гуна нафс, итоат кардан ба қалб ва рӯҳ душвор мегардад. Пеш аз ин ки инсон савори нафс шавад, вай лаҷомро саркашона ба даст гирифта, ба инсон савор мешавад.
Дар моҳи Шарифи Рамазон, ба воситаи рӯза, нафс як навъи парҳезиро унс гирифта, ба риёзат одат мекунад ва ба амрҳо пайравӣ карданро меомӯзад. Меъдаи бечораю заифро пеш аз ҳазм бо таъом аз болои таъом пур накарда ва дар худ бемориҳоро ҷалб намекунад. Ба воситаи амрҳо, вай ҳатто аз чизҳои ҷоиз ҳам даст мекашад, то инки худро аз ҳаром парҳез намуда, қобилияти итоат намуданро ба фармонҳое, ки аз ақл ва Шариъат бар меояд, пайдо мекунад. Ва ҳамчунон, кушиш мекунад, ки ҳаёти маънавии худро вайрон насозад.
Ҳам, аксарияти мутлақи инсоният тез-тез ба гуруснагӣ мубтало мешаванд. Баҳри сабру таҳаммул, онҳо ба гуруснагию парҳезкорӣ иҳтиёҷ доранд. Рӯза дар моҳи Шарифи Рамазон ба муддати понздаҳ соат, бе таъоми пеш аз субҳ бошад – бисту чор соат давом дорад, ба сабр, ва таҳаммул, ва ба як риёзат, одат намуда ва идмон мебошад. Ин аз он далолат медиҳад, ки рӯза як навъ даво аз бесабрию бетаҳаммулӣ мебошад, ки онҳо мусибати инсониро дучанд месозанд.
Ҳам, дар он фабрикаи меъда, ходимони зиёде ҳастанд. Боз ҷиҳозоти зиёди инсонӣ ҳаст, ки бо он робита доранд. Пас агар нафс рӯзона, дар муддати як моҳ фаъолияташро мавқуф нагузорад, он гоҳ, ҳамон узвҳову хизматчиёни он фабрика ибодати асосии худашонро фаромӯш ва онҳоро ба худ машғул карда, зери ҳокимияти худ мегирифт. Узвҳои боқимондаи инсониятро бошад, бо дуди механизмҳои он фабрикаи маънавӣ, мушаваш месохт. Пайваста диққати онҳоро ба худ ҷалб мекард. Муваққатан сабаб мешуд, то ки онҳо вазифаҳои олии худашонро фаромӯш кунанд. Бинобар ин, аз давраҳои қадим, аҳли вилоят барои такоммул ёфтан, ба таъому ошомидании кам, худро одат мекунонданд.
Танҳо моҳи Шарифи Рамазон, ходимони он фабрика дарк мекунанд, ки онҳо танҳо барои ин фабрика офарида нашудаанд. Ҳамчунин, соири узвҳо бо ҳамроҳӣ лаззатҳои суфлии он фабрика дар моҳи Шарифи Рамазон аз лаззатҳои малакутию маънавӣ, ҳаловат мебаранд ва ба онҳо диққати худро равона месозанд. Барои ҳамин, дар моҳи Шарифи Рамазон диндорон вобаста аз дараҷаи инкишофи маънавиёташон сазовори нуру файз, ва сурури гуногуни маънавӣ, мегарданд. Ба воситаи рӯза дар ин моҳи муборак, барои латоиф мисли қалб ва рӯҳ, ақл ва сирр, тараққиёт ва файзҳои фаровоне дорад. Онҳо маъсумона ба муқобили гиряҳои меъда механданд.